Dile kolay, 11 vilayet ve geride kalan milyonlarca insanın hayatını kökünden değiştiren büyük bir felâket yaşandı 6 Şubat 23’te. Ülkenin gündemi daima değişse de bölgedeki milyonlarca insan için hayatta kalma savaşı hâlâ sarsıntının sonraki günü kadar sıkıntı yaşanıyor. Birinci haftalarda sık sık lisana getirildiği üzere; bu kadar büyük bir zelzelenin yaralarını sarmak vur-kaç projelerle mümkün değil. Yıllarca sürecek, âlâ planlanmış, tesirleri hesaplanmış ve kapsayıcı işler yapmak gerekiyor. Bu tıp işleri bu köşeden aktarmak da bize düşüyor.
Hepsiburada’nın yürüttüğü Sarsıntı Bölgesine Ticaret ve Teknoloji Gücü Programı sürdürülebilir tesirleri hesaplanan uzun soluklu işlerden biri. “İki yıl sürecek” kelamı vererek başlattıkları programın akıbetini merak ettim. Hepsiburada Kurumsal Bağlar, İrtibat ve Sürdürülebilirlik Grup Direktörü Cem Tanır sürece liderlik ediyor. Tanır’dan yapılanları öğrendim.
10 MİLYAR TL CİRO
Söz verdikleri üzere proje iki yıl devam edecek. Şu anda bir buçuk yılı geride kalmış durumdalar. Pekala ne yapılacaktı, ne oldu? Cem Tanır, “Yola çıkarken bölgede sarsıntıyla birlikte sıfırlanan ticaret hayatını tekrar canlandırmaya katkı sağlamak istedik. Dedik ki, iki yılda bölgedeki 10 bin kişiyi Hepsiburada satıcısı yapalım. E-ticaretle hayatlarını sürdürmelerini sağlayalım. Bu program aracılığıyla 10 milyar TL’lik ticaret gerçekleşsin, bölgede binlerce beşere katkı sunsun. 120 bin şahsa de istihdam sağlansın. Şu anda bu sayıların yüzde 70’i gerçekleşmiş durumda.”
7 milyar TL’lik ciroya aracılık etmek az iş değil. Nasıl oldu bu? Alanda çalışıldı. Mevcut ticari işletmelerle, girişimcilerle temaslar kuruldu. e-ticaret eğitimleri verildi. “Hepsiburada pazaryerinde kurul teşvikleri vereceğiz, ulusal alıcılarla buluşturacağız” denildi. Mentorluk yapıldı.
KADINLARDAN 500 MİLYON TL SATIŞ
Programın önünde altı aylık bir müddet kaldı. Bu süreçte verilen kelam kapsamında 3 milyar TL’lik ciro elde edilecek mi? Cem Tanır’ın karşılığı şu oldu:
“Türkiye, bütün dünya üzere ticarette en yüksek döneme giriyor bugünlerde. Yani yılın son dört ayı her vakit yüksek satışın yapıldığı periyot olur. Biz her yıl bu devirde toplam cironun yüzde 40-50’sini yaparız. Yani evet, kalan altı ayda bu amacın tutturulacağına ve yeni satıcıların ortamıza katılacağına inanıyoruz. Bu ek istihdam ve daha çok faydalanan depremzede demek.”
Büyük sayılar kıymetli. Pekala ne kadar kapsayıcı oldu bu program, alt kırılımlara da bakmak lazım. Cem Tanır’ın verdiği bilgilere nazaran bugüne kadar program sayesinde bölgeden 8 bin 897 satıcı ekosisteme katıldı. Bu satıcılar 110 bin istihdam yaratırken, dolaylı dokunulan kişi sayısı da 430 bini buldu. Tanır, programın tesirini anlatırken, “4 bin 654 yeni işletme bizimle birlikte e-ticarete başladı. Bunların 1058’i bayan. Programın toplamında ise 3 bin 700 bayan satıcı var. Bayanların yaptığı ticaretin hacmi 500 milyon TL’yi aşmış durumda” dedi.
ALTI AY KALDI SONRA
Satıcıların büyük kısmı Gaziantep, Adana, Diyarbakır ve Hatay’dan. En çok ne satılmış derseniz, birinci üçte beyaz eşya, ferdî bakım eserleri ve elektronik var. Bölge dokuma ve besin eserlerinde de âlâ olduğundan bu kalemlerde de satışların hatırı sayılır durumda. Ayrıyeten cironun yüzde 85’i de sarsıntı bölgesi dışına yapılan satışlardan geliyor. Bana nazaran burada dayanak alımlarının da tesiri büyük.
Program suratını almış gidiyor, pekala iki yıl bitince ne olacak? Hepsiburada bölgeden elini çekmeyeceği kelamını verdi. Yeni açılımlarla bu satıcılar desteklenmeye devam edecekmiş.
İzleyip görmek lazım…
E-TİCARET İHTİSAS MERKEZLERİ KURULDU
Bölgede e-ticaretle hayatı desteklemek için yapılanlardan biri de E-ticaret İhtisas Merkezleri kurmak olmuş. Cem Tanır’ın verdiği bilgilere nazaran birincisi Adana’da açılan merkezler daha sonra Hatay ve Kahramanma-raş’a da yayılmış. Tanır, “Amacımız programın sürdürülebilir olması. Bu merkezlerde e-ticaretle ilgili bütün kıymetli bilgilere erişiyor, işleyişi görüyorlar. Satıcı adaylarının başlarındaki soru işaretlerini kaldırıyoruz. Onlara avantajlar sunuyoruz” dedi.
MESLEK LİSESİNDE BİSİKLET ÜRETİP KAMPUSLARA DAĞITACAK
Çok uzun müddettir takip ettiğim bir proje; ETİ’nin Faal Hayat Derneği işbirliğinde 10 yıldır yürüttüğü ‘ETİ Sarı Bisiklet’. Projenin birinci yılından itibaren 7’den 70’e toplumun farklı bölümlerine hareketli ömür, inançlı bisiklet sürüşü, çevreci erişim konularında eğitimler verildi. Eskişehir, İstanbul, Adana ve Gaziantep’te 30 bini aşkın öğrenciye dokunuldu, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nde kurulan ETİ Sarı Bisiklet standındaki fiyatsız bisikletlerle bin 500’den fazla öğrencinin yerleşke içi ulaşımı sağlandı. Sempatik, kapsayıcı, eşitlikçi ne varsa Sarı Bisiklet’e binmiş, bugüne gelmiş.
Şimdi ise proje benim en sevdiğim toplumsal yarar alanına evriliyor. Evvelki gün toplantıda duyuruldu; sahiden heyecan verici.
ÖĞRENCİLER ÜRETİP KULLANACAK
ETİ yöneticileri projeyi bu yıl meslek problemine dönüştürmüş. Mesleksel ve teknik liselerin eğitim müfredatına “Bisiklet Üretimi Montajı ve Mekanikerliği” isminde bir ders eklenmesi için birinci adım atılmış. Yani ETi Sarı Bisiklet, lise öğrencilerine bisiklet üretimiyle mesleksel marifet kazandıracak.
İlk muahede Üsküdar Haydarpaşa Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi ile yapılmış. Bitmedi, lise öğrencileri 38 hafta boyunca ders alacak, bisiklet üretecek ve bu bisikletler de üniversite kampuslarında, öbür liselerde fiyatsız kullanıma sunulacak. Planda bu yıl 200 bisiklet üretmek var. ETİ Türkiye CEO’su Ercan Öz, niyetlerinin bu dersi bütün mesleksel ve teknik liselere yaymak olduğunu söyledi. Ve ekledi: “Bu dersin istihdamdaki ustalık açığına da olumlu katkı sağlayacağına inanıyoruz.”
‘DİJİTAL BENİM İŞİM’ DEDİLER 43 MİLYON TL’LİK PAHA ÜRETTİLER
Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ve Vodafone Vakfı işbirliğiyle hayata geçirilen “Dijital Benim İşim” Projesi, üçüncü yılını tamamladı. Bayanları ekonomik ve toplumsal hayata kazandırmayı hedefleyen proje kapsamında bugüne kadar 20 vilayette 35 bine yakın bayan kursiyere dijital okuryazarlık ve dijital pazarlama eğitimleri verildi. Projenin tesiri de toplumsal tesir tahlil raporuyla ölçüldü. Rapora nazaran eğitimlerle 43 milyon TL’yi aşkın toplumsal bedel elde edildi. Raporda bu yıl proje için yapılan her 1 TL’lik yatırımın bir evvelki periyoda kıyasla bir buçuk katına çıkarak 14 TL’nin üzerinde toplumsal getiri sağladığı vurgulandı.
ÖZGÜVENİ ARTIRIYOR
Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürü Cengiz Mete Vodafone Vakfı ile hayata geçirilen Dijital Benim İşim Projesi’nin başarılı kamu-özel bölüm işbirliği örneklerinden biri olduğunu belirtti. Mete, “Proje kapsamında eğitim verdiğimiz on binlerce bayanın dijital alanda farkındalığının, bilgi ve maharetlerinin artmasının memnunluğunu yaşıyoruz” dedi.
Türkiye Vodafone Vakfı Başkanı Hasan Süel ise toplumsal tesir raporunun projenin bayanların sırf dijital bilgi ve marifetlerini değil özgüven ve motivasyonlarını da artırdığını vurguladı. Süel, “Tüm datalar, proje amaçlarına uygun ve yüksek tesirli sonuçlar elde edildiğini gösteriyor. Vodafone Vakfı olarak, bayanların yanında durmaya devam edeceğiz” yorumunu yaptı.