TBMM Başkanı Mustafa Şentop, “Üzerimize düşen en büyük vazife Türk dünyasının köprülerini çoğaltmak, birbirimize yakınlaşmak ve bir arada çalışmaktır.” dedi.
Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) 12. Genel Kurulu, 6 Şubat’ta meydana gelen sarsıntı felaketinde hayatını kaybedenler için bir dakikalık hürmet duruşu ile başladı.
TÜRKPA’nın bu yıl 15. kuruluş yıl dönümünün kutlanacağını anımsatan Şentop, Genel Heyete konut sahipliği yapmaktan memnunluk duyduklarını lisana getirdi.
TÜRKPA üyelerini kan bağı, kültür, lisan ve tarihi sorumluluğun bir ortaya getirdiğini belirten Şentop, şunları kaydetti:
“Üzerimize düşen en büyük misyon Türk dünyasının köprülerini çoğaltmak, birbirimize yakınlaşmak ve bir arada çalışmaktır. Gelecek on yıllarda, geçmiş on yıllarda yapılanlardan çok daha fazlasını yapmaya, birebir yolda omuz omuza yürümeye devam edeceğiz. Askeri-siyasi tarihin en büyük Avrupalı stratejistleri, Türk halklarının yaşadığı coğrafyayı dünyanın kalbi olarak nitelendirdiler. Bizler, yaşadığımız coğrafyada gerçek manada muktedir olamazsak, elbette dünyanın anahtarını ele geçirmek isteyen güçlerin gayreti halklarımızın yazgısını çizecektir. Gerçek manada muktedir olmak için iktisadi, bilimsel ve kültürel manada üreten ülkeler olmak zorundayız. Kendi gücünü inşa edemeyen ülkelerin, dünyanın büyük sınamalardan geçeceği 21. yüzyılda büyük felaketlere uğraması kuvvetle olasıdır.”
“Yaşanan krizler karşılaşılabilecek sınamaların bir başlangıcı”
Şentop, Türk halklarının kendi gücünü oluşturmak için eğitimde, bilimde ve üretimde dünya sahnesinde en önde olması gerektiğini vurgulayarak, son yıllarda dünyada Türk devletlerinde ve etrafında yaşanan krizlerin gelecek yıllarda karşılaşılabilecek sınamaların bir başlangıcı olduğunu söyledi.
Dünya genelinde besin, su ve öteki gereksinimlerin karşılanmasında büyük zahmetler yaşanmasının beklendiğini anlatan Şentop, “Bu durum, global ve bölgesel istikrarları değiştirebileceği üzere istikrarsızlığa, savaşlara ve büyük nüfus hareketlerine yol açabilir. ‘Birlikten kuvvet doğar’ kelamında olduğu üzere karşımıza çıkacak zahmetlere ortaklaşa karşılık verebildiğimiz ölçüde güçlü olacağız. Hudut aşan krizleri güç birliği yaparak denetim altına alabilirsek 21. yüzyıla gerçek manada damgamızı vuracağız.” değerlendirmesini yaptı.
Şentop, KKTC’nin TÜRKPA’da gözlemci üye olmasıyla daha güçlü ve daha kapsayıcı olarak çalışmalara devam edileceğini de vurguladı.
Bugünün dünyasının adaletsizliklerle dolu olduğunu lisana getiren Şentop, şöyle devam etti:
“Haksızlığa ve zulme uğrayanlar ortasında Türk halkları ve Müslüman toplumlar değerli bir yer tutmaktadır. Üstelik oryantalizm, İslamofobi ve Türkofobinin eseri olan propaganda sanayisi, mağdur toplumları hata kaynağı üzere tasvir etmektedir. Süregelen ve yeni ortaya çıkan krizler, merkezde yer almayan ülke ve toplumları günah keçisi olarak tasvir eden, yaşanan problemler için hatalıyı dışarıda arayan propaganda makinesini güçlendirecektir. Bu karamsar tablo ve eğilimler, zati adaletsiz olan dünyanın daha adaletsiz bir hale gelebileceğine işaret etmektedir. Bizler, medeniyetimiz ve inancımız gereği, sırf kendi etrafımız için değil, dünya için adalet arayışındayız.”
Daha adil bir dünya istediklerini vurgulayan Şentop, klâsik diplomatik teşebbüslerin yetersiz kaldığı noktalarda, parlamenter diplomasi ile tahlile ulaşılabileceğini söyledi.
“Ülkeler birbirleriyle çok boyutlu bağlılık ilişkisi içinde”
TBMM Başkanı Şentop, Ukrayna’da alevlenen ve bir yılı geride bırakan savaşın dünya iktisadının ne kadar hassas bağlarla birbirine bağlı olduğunu bir sefer daha herkese hatırlattığına işaret ederek, ülkelerin birbirleriyle çok boyutlu bağlılık ilgisi içinde olduğunu kaydetti.
Mustafa Şentop, “Bugün, Doğu Avrupa’da yaşanan savaş sona erse bile, her 5 yılda 400 milyon artan dünya nüfusu ve global iklim değişikliğinin ziraî üretim ve su kaynakları üzerindeki tesirleri gittikçe açığa çıkacak bir global krizi haber vermektedir. 21. yüzyılda karşımıza çıkabilecek bu esaslı meseleler şimdi kapımızı çalmadan tarım altyapımızı ve su kaynaklarımızı içinde bulunduğumuz yüzyılın ihtiyaçlarına uygun biçimde daha verimli kullanmak ve korumak için hazırlanmalıyız.” tabirlerini kullandı.
Geleceğin yalnız iktisadi değil, toplumsal ve kültürel olarak da imtihanlar getireceğini anlatan Şentop, “Öz kültürümüzü ve medeniyetimizi gelecek jenerasyonlara aktarabilmemiz fakat etrafımızı saran yabancı tanınan kültür istilasına karşılık verebilmemize bağlıdır. Kırım’da ve öteki coğrafyalarda yaşayan Türk halklarının global güç çabasının tesiri altında kalmasını kabul etmiyoruz. Kendi kültürleri ve benlikleri ile bağlı bulundukları devlete faydalı vatandaşlar olarak müreffeh bir geleceğe sahip olmalarını arzuluyoruz.” diye konuştu.
“Güç istikrarı birkaç devletin insafına bırakıldı”
Uluslararası sistemin 2. Dünya Savaşı sonrası güç istikrarına nazaran birkaç devletin insafına bırakıldığını söyleyen Şentop, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sesi çok çıkan kimi lobiler memleketler arası barış ve istikrarı tesis etme tezindeki devletleri esir almış haldedir. Hasebiyle bu devletlerden beklenen arabuluculuk yahut hakemlik vazifesi birçok vakit hakkaniyete muhalif olarak icra edilmektedir. Bu durumu maalesef Karabağ konusunda aktüel olarak kimi ülkelerin hallerinde apaçık görmek mümkündür. Her ne kadar pek çok milletlerarası denklemde bu üzere olumsuz tablolar karşımıza çıksa da başta besin ve güç alanları olmak üzere daha adil bir dünya tertibi için çalışmaya devam edeceğiz.
Bu noktada, Karadeniz’deki tahıl koridoru ile memleketler arası besin güvenliğinin tesisi için gerek devletimizin duruşu gerekse Sayın Cumhurbaşkanımızın kişisel gayretleri ile elde ettiğimiz muvaffakiyetler, diğer bölgelere müdahil olarak güçlerini ispatlamaya çalışan ancak dünya halklarının refahını hiçe sayan devletlere de örnek olmalıdır. Güç güvenliği alanında Azerbaycan ve Kazakistan’ın bölge sonlarını aşan ve global istikrara katkı sağlayan uğraşları memleketler arası takdir toplamaktadır ve çok değerlidir.”