Türkiye 11 vilayette yaşadığı asrın felaketinin yaralarını sarmaya çalışırken bir yandan da gündemdeki kıymetli yasal düzenlemeleri bekliyor. Depremzede vatandaşların da büyük çoğunluğunu ilgilendiren yapılandırma tasarısı ve EYT yasasının önümüzdeki Salı günü Meclis gündemine gelmesi bekleniyor.
Geçtiğimiz hafta toplanması beklenen TBMM Genel Konseyi milletvekillerinin sarsıntı bölgesinde olması nedeniyle tüm partilerin ortak kararı ile 28 Şubat tarihine ertelenmişti.
Bu hafta salı günü toplanacak olan TBMM Genel Konseyi öncelikli olarak Emeklilikte Yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesini görüşecek.
Komisyondan geçen düzenleme ile 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış vatandaşlar primlerini tamamladıklarında yaş kaidesi olmadan emeklilik hakkı kazanacaklar. Birinci etapta 2 milyon 250 bin kişinin emekli olacağı düzenlemeden 5 milyona yakın sigortalının yararlanması bekleniyor.
Genel Kurul’da birtakım değişiklikler bekleniyor
Yürürlülük hususlarıyla 4 unsurdan oluşan EYT yasası komitede değiştirilmeden kabul edilmişti. Genel Kurul’da birtakım değişikliklerin olabileceği noktasında beklentiler de bulunuyor.
Bunların başında da SSK’lılar için kademeli prim kaidesinin 5 bin güne indirilmesi geliyor. Tekrar kısmi emeklilik için de yaş koşulunun 8 Eylül 1999 öncesinde olduğu üzere bayanlarda 50 erkeklerde 55 olması isteniyor.
İlk maaşlar için nisan beklentisi
Yasalar, emeklilik süreçlerinin başlatıldığı aydan sonraki aybaşından itibaren maaş hesabı yapılacağını söylüyor. Bu durumda mart ayında yapılacak bir müracaat sonunda birinci maaşlar 1 Nisan’dan itibaren hesaplanacak.
Ancak zelzele münasebetiyle yasanın geç çıkmasıyla kaybolan hak geri verilebilir. Bu durumda maaşların yeniden daha evvel açıklandığı üzere 1 Mart’tan itibaren başlaması da sağlanabilir.
Bayram ikramiyesi müjdesi
Mart ayında başvuran EYT’liler emeklilik hakkı kazanacakları için nisan ayında ödenecek Ramazan Bayramı ikramiyelerini de alabilecekler. Emeklilere ödenecek ikramiyelerin bu yıl artırılması da bekleniyor.
Borçlar siliniyor
TBMM gündeminde olan bir başka yasa tasarısı ise borç yapılandırması ile ilgili. Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı borç yapılandırmasını içeren taslak ile milyonlarca vatandaşın kamuya olan tüm borçları yapılandırılacak.
Vergi, prim, trafik cezası, köprü geçiş parası, KYK ve GSS borçları, idari ve isimli para cezaları, belediyelere olan emlak vergisi, su, etraf paklık vergisi üzere borçlar ömrün kapsamında bulunuyor.
Borçların hem peşin hem de taksitle ödenme imkanı bulunuyor. Buna nazaran ana para borcunun üzerindeki gecikme faiz ve cezaları silinirken enflasyon farkı konulacak. Peşin ödeyenler için bu enflasyon farkının yüzde 90’ı da silinecek. Taksitli ödemek isteyenler için ise 48 aya kadar taksit seçeneği sunulacak ve küçük katsayılar eklenerek faizler tekrar silinecek.
Taksitlerde uygulanacak katsayılar ise şöyle belirleniyor:
12 taksit: 1,09
18 taksit: 1,13
24 taksit: 1,18
36 taksit: 1,27
48 taksit: 1,36
2 bin lira ve altında olan borçlar rastgele bir müracaata gerek olmadan büsbütün silinecek. Bu kapsamda 7.6 milyon kişinin 4.6 milyar liralık borcu terkin edilmiş olacak.
Borcu bulunan 3 milyon 277 bin 5 işyeri ve 14 milyon 613 bin 574 sigortalının SGK’ya olan borçları yapılandırılacak. 2 bin liranın altında borcu terkin edilecek 332 bin 450 işyeri düşüldüğünde, işyeri sayısı 2 milyon 944 bin 555 olacak. Tahsil kredisinde 1.4 milyon kişinin 4.5 milyar liralık gecikme artırımından vazgeçiliyor.
Çok sayıda EYT’li finansman ıstırabı yüzünden yapamadığı borçlanmasını yapıp emekli olabilecek
Yapılandırma yalnızca borcu olanları değil EYT’lileri de yakından ilgilendiriyor. Prim borcu olduğu için emekli olamayan EYT’liler yapılandırmaya başvurarak borçlarının faizlerini sildirecek, taksite böldürebilecek ve kolay ödemelerle borçtan kurtulup emekli olabilecek.
Yine borçlanma yapmak isteyen EYT’liler bunun sonunda emekli olabilecekse kredi imkanına da kavuşabilecek. Daha evvelki yapılandırma yasalarında emekli olabilecek durumdaki sigortalılar için borçlanma ölçüleri ya da borçları kadar kamu bankaları kredi açmış ve geri ödemeleri emekli maaşından karşılanmıştı. Bu yapılandırma yasası ile de bu imkan getirilirse birçok EYT’li finansman derdi yüzünden yapamadığı borçlanmasını yapıp emekli olabilecek.